Oporowski Andrzej h. Sulima (zm. 1540), wojewoda łęczycki. Był wnukiem Piotra (zob.), synem Mikołaja, kaszt. brzeskiego kujawskiego, stryjecznym bratem Jana, woj. brzeskiego kujawskiego (zob.). Za zgodą króla wszedł w r. 1485 w posiadanie części dóbr starostwa kruszwickiego, które objął wspólnie ze stryjem Janem, woj. brzeskim kujawskim (zob.) po śmierci stryja Andrzeja, bpa włocławskiego (zob.). Ponieważ w l. n. starostwo kruszwickie znajdowało się w całości w rękach synów Jana, można sądzić, iż O. odsprzedał natychmiast swoje prawa do tego starostwa stryjowi Janowi. Sumę 900 fl. węgierskich, stanowiącą zapewne resztę z rozliczeń, zobowiązał się Jan Oporowski wpłacić bratankowi do końca 1485 r. Po ojcu był O. posesorem zastawnym Nakonowa, Woli i Kruchowa w pow. brzeskim kujawskim. W r. 1490 uzyskał zgodę króla na wykupienie połowy cła brzeskiego, zastawionego przez stryja Jana, od Jana Czarnkowskiego, chorążego bydgoskiego. W r. 1502 został zwolniony z wyprawy wojennej z powodu konieczności osobistego dopilnowania zamku w Człuchowie. Poborca woj. brzeskiego-kujawskiego w l. 1503–4, był w Piotrkowie podczas sejmu 1504 r., posłował w r. 1505 na sejm radomski, na którym 23 IV otrzymał kasztelanię kruszwicką z cesji Stanisława Kościeleckiego. Brał udział w sejmie piotrkowskim 1506 r. i 8 XII podpisał elekcję Zygmunta, następnie uczestniczył w sejmie koronacyjnym w Krakowie, podczas którego 19 II 1507 został mianowany kasztelanem brzeskim kujawskim. Dn. 5 IX 1509 zwolniono go od udziału w wyprawie wojennej z powodu starości, ale równocześnie mamy wiadomość, iż t. r. spełnił on dostatecznie obowiązek wojskowy za swą (trzecią z kolei) żonę Małgorzatę (wdowę po Wieruszowskim) i jej córkę z pierwszego małżeństwa. Był na sejmie piotrkowskim w r. 1511, świadkował na nadaniu przez króla ziemi wiskiej książętom mazowieckim (2 II). W lutym 1512 poświadczał wystawione w Krakowie odnowienie przywileju ordynującego arcybiskupstwo lwowskie, a w grudniu t. r. brał udział w sejmie piotrkowskim.

Przed 29 VI 1517 został O. kasztelanem łęczyckim. Wprawdzie w dokumencie z r. 1522 (z okazji przyjęcia do herbu Sulima Stanisława Vitreatora z Krakowa, prepozyta pułtuskiego i włodarza dóbr biskupstwa płockiego) kaszt. łęczycki Oporowski został określony jako rodzony brat Jana, kaszt. brzeskiego (późniejszego wojewody), lecz zapewne mamy tu do czynienia z pomyłką. Jako kasztelan łęczycki dokonywał O. transakcji związanych z dzierżawą cła brzeskiego (1517, 1518). W r. 1520 był, obok woj. Jana Juranda Brudzewskiego, poborcą pogłównego w woj. łęczyckim. Podczas sejmu piotrkowskiego 1523 r. został 13 XII mianowany wojewodą inowrocławskim, 24 II 1525 awansował na wojewodę brzeskiego kujawskiego. W marcu t. r. był w Krakowie i uczestniczył w obradach senatu poświęconych sekularyzacji zakonu krzyżackiego. Brał udział w sejmie piotrkowskim 1529 r., a następnie krakowskim w r. 1532. W r. 1530 był już starostą grabowskim. W czerwcu 1532 pośredniczył w załagodzeniu sporu między Płockiem a Toruniem. Dn. 6 IX 1532 w Krakowie został mianowany wojewodą łęczyckim. Z polecenia króla badał w r. 1534 okoliczności zatargu między Jerzym, margrabią brandenburskim, a kaszt. biechowskim Mikołajem Rusockim. Pozostawał w bliskich kontaktach z rodziną Łaskich: po uwięzieniu na Węgrzech Hieronima Łaskiego (1534) interweniował w jego sprawie u Jana Zapolyi przez swojego posła. Przyjaźnił się także z rodziną Kościeleckich, z którą łączyły go więzy pokrewieństwa i powinowactwa. Zawiadamiając podkanclerzego Piotra Tomickiego o śmierci woj. poznańskiego Stanisława Kościeleckiego, wstawiał się za jego synem Janem. Liczono się wówczas z posunięciem O-ego na województwo kaliskie, ale on wyraził chęć pozostania przy województwie łęczyckim. W r. 1536 przebywał O. w otoczeniu króla w Wilnie, uzyskał wtedy prawo jednorazowej prezenty na prepozyturę szpitalną w Grabowie. W czerwcu 1537 był w Krakowie. Zmarł w r. 1540, między 15 IV a 8 V.

O. był żonaty trzykrotnie: jego pierwszą żoną (przed 1485) była Anna, córka Wincentego ze Skępego Kościeleckiego, podkomorzego i star. dobrzyńskiego, drugą (ok. 1503) Katarzyna, córka Wojciecha Górskiego, kaszt. lędzkiego (zob.), wdowa po Mikołaju Nakonowskim, trzecią (ok. 1507) Dobrochna, czyli Małgorzata, wdowa po Andrzeju Wierzbięcie Wieruszowskim. Z drugiego małżeństwa pozostawił O. syna Mikołaja, podkomorzego wieluńskiego ok. r. 1530, posła na sejm 1533 r., od r. 1534 kaszt. wieluńskiego. Dziećmi trzeciej żony byli: Erazm, student Uniw. Krak. w r. 1529, star. kruszwicki od r. 1540, i Ambroży, współdzierżawca dóbr kruszwickich, oraz Anna, wydana w r. 1532 za mąż za Jana Bratoszewskiego, skarbnika łęczyckiego.

Finkel L., Elekcja Zygmunta I, Kr. 1910; Pociecha W., Geneza hołdu pruskiego, Gdynia 1937 s. 131; tenże, Królowa Bona, P. 1949–58 IV; – Acta capitulorum, II; Acta Tom., XII, XIV, XVI, XVII; Corpus Iuris Pol., III; Liber quitantiarum Alexandri regis ab a. 1502 ad 1506, Teki Pawińskiego, II; Matricularum summ., I–IV; Regesta historico-diplomatica Ordinis S. Mariae Theutonicorum, Hrsg. v. E. Joachim, W. Hubatsch, Göttingen 1950 II nr 3845, 4127; – Dodatkowa bibliografia do Mikołaja: Dembińska A., Zygmunt I, P. 1948 s. 251; – Acta Tom., XI, XV; Matricularum summ., V 1300–2, 1411–13; do Erazma: Album stud. Univ. Crac. II 245; Matricularum summ., V 513, 1258, 6755, 8385, 8883.

Halina Kowalska